Wawel – wzgórze nad zakolem Wisły o wysokości 228 m n.p.m., na którym wznosi się Zamek Królewski wraz z katedrą pw.św. Wacława i św. Stanisława. Miejsce nierozerwalnie związane z historią Krakowa, ale także z historią całej Polski niemal od jej początku.
Ludzkie mieszkali tu oczywiście znacznie wcześniej – najstarsze ślady osadnictwa na Wawelu pochodzą jeszcze z paleolitu (epoki kamienia łupanego) i mają ok. 100 tys. lat. Już w naszej erze mieli tu mieszkać Celtowie, potem legendarny książę Krak – władca państwa Wiślan. Pod koniec X w. gród wawelski i cała Małopolska przeszły spod władzy czeskiej pod panowanie Piastów, a po 1000 r. wybudowano tu pierwszą katedrę. A kiedy w 1039 r. książę Kazimierz Odnowiciel szukał dla siebie nowej siedziby po zniszczeniu Gniezna, wybrał właśnie Wawel. Od tej chwili aż do czasu wyprowadzki Zygmunta III Wazy do Warszawy w 1609 r. była to stała rezydencja polskich władców. Dzięki temu zamek i katedra były wielokrotnie przebudowywane pod okiem najlepszych architektów, zwłaszcza w okresie renesansu (XVI w.), gdy zamkowy dziedziniec ozdobiono arkadowymi krużgankami, a przy katedrze stanęła kaplica zygmuntowska. Jednak od połowy XVII w. zamek stopniowo podupadał, a po trzecim rozbiorze Polski (1795) pełnił funkcję koszar wojskowych. W połowie XIX w. Wawel – wraz z nowym gmachem austriackiego szpitala wojskowego – stał się cytadelą Twierdzy Kraków. Ostatecznie decyzją cesarza Franciszka Józefa w 1905 r. wojsko opuściło mury zamku i rozpoczęto wieloletnie prace konserwatorskie, kontynuowane po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 r. W czasie II wojny światowej Wawel – nazywany wówczas Krakauer Burg – był siedzibą Hansa Franka, niemieckiego gubernatora Generalnego Gubernatorstwa. Po wojnie cały zamek stał się muzeum, i tę funkcję pełni do dzisiaj. Możemy zwiedzać królewskie komnaty i apartamenty, skarbiec i zbrojownię. W dzwonnicy katedry można dotknąć serca najsłynniejszego polskiego dzwonu – Zygmunt (podobno dzięki temu spełni się życzenie), a w jej podziemiach zobaczyć groby niemal wszystkich polskich władców począwszy od Władysława Łokietka. Tam także złożono szczątki Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego czy Tadeusza Kościuszki. Ściany zamku i katedry pełne są dzieł sztuki, a w skarbcu przechowywany jest Szczerbiec – miecz, którym koronowano władców Polski od XIV w.