Biblioteka Jagiellońska

Biblioteka Jagiellońska (NS) – w skrócie BJ lub „Jagiellonka”, jedna z głównych bibliotek w Polsce, ulokowana przy zbudowanych na wiedeński wzór Alejach Trzech Wieszczów. Obok Biblioteki Narodowej objęta jest obowiązkiem dostarczania do niej egzemplarzy obowiązkowych – każda wydana w naszym kraju publikacja powinna się w niej znaleźć. Obecnie w BJ przechowuje się ponad 8 mln książek, druków i rękopisów, w tym jedne z najcenniejszych i najrzadszych pozycji, takie jak: pierwsze wydanie Pana Tadeusza, najstarszy tekst pierwszego polskiego hymnu, Bogurodzicy, i rękopis O obrotach sfer niebieskich Mikołaja Kopernika. Biblioteka od momentu powstania w XIV w., za czasów Kazimierza Wielkiego, nierozerwalnie związana jest z Uniwersytetem Jagiellońskim. Była jego największą chlubą, chętnie odwiedzaną nawet przez królów, czego świadectwem są ich wpisy w Księdze Królewskiej. Od 1515 r. aż do 1940 r. siedzibą BJ było Collegium Maius. O czym jednak wie każdy zapalony miłośnik książek, w pewnym momencie kończy się na nie miejsce, i albo można się ich pozbyć, albo kupić większe mieszkanie. W przypadku Biblioteki Jagiellońskiej zdecydowano zbudować nowy, modernistyczny i godny jej zbiorów budynek. W 1929 r. rozpisano konkurs na projekt nowej siedziby, w którym zwyciężył Wacław Krzyżanowski. Budowa nowego gmachu według jego projektu była priorytetem, nawet mimo wielkiego kryzysu lat trzydziestych. Przy budowie zastosowano najnowocześniejsze wówczas techniki, nie zapominając przy tym o symbolice – sam Krzyżanowski miał powiedzieć, że fasada budynku ma przypominać półki z książkami, wnętrze zaś przywodzi na myśl pałac lub świątynię wiedzy. Pierwszy etap budowy zakończono w 1939 r. Zbiory przeniesiono już podczas okupacji niemieckiej. Biblioteka mimo warunków wojennych działa jednak dalej dzięki pracownikom, służąc zbiorami profesorom i studentom tajnego nauczania. Po wojnie BJ rozwija się bardzo intensywnie, książek przybywało, wobec czego dwukrotnie rozbudowano jej siedzibę: za pierwszym razem w latach 1961–1963, i ponownie w okresie 1995–2001, dobudowując nowe skrzydło od ul. Oleandry, zaprojektowane przez Romualda Loeglera. Korzysta z niego każdy, kto dziś chce wypożyczyć książkę lub poczytać w głównej czytelni pod szklanym sufitem przywodzącym na myśl niebo.