Cmentarz ewangelicki w Łuczanowicach – Łuczanowice, peryferyjne osiedle na wschodzie Krakowa, które włączono w obręb miasta w 1973 r., mieści jeden ze śladów wielokulturowej i wieloreligijnej przeszłości. W XVI w. powstał tu zbór i cmentarz Braci Polskich (arian), który działał aż do wygnania arian z Polski. Potem w kaplicy grobowej rodu Żeleńskich – właścicieli Łuczanowic – spotykali się krakowscy kalwini. To właśnie Marcjan Żeleński w 1787 r. usypał 4-metrowy kopiec na cmentarzu z nową kaplicą grobową. Kopiec ten zwany był Kopcem Arian, a przez okoliczną ludność – Kopcem Lutra lub Kopcem Lutrów. Na jego szczycie znajduje się piaskowcowy obelisk zwieńczony urną, ozdobiony inskrypcją i herbem Żeleńskich. Obok wzniesienia znajduje się kilkanaście zabytkowych nagrobków z XVIII i XIX w.
Ponieważ wspólnota kalwińska w Krakowie stopniowa zanikała, cmentarz popadał w ruinę. W 1938 r. przejęła go miejscowa wspólnota ewangelicko-augsburska, która opiekuje się nim do dziś. Po roku 1989 przestrzeń uporządkowano i odrestaurowano zabytkowe nagrobki. Obecnie co roku we wrześniu odbywa się tu nabożeństwo ekumeniczne, które gromadzi nie tylko krakowskich luteranów, ale także przedstawicieli innych wspólnot religijnych.
Przypisy: arianie, kaliwini, Luter