Swoszowice

Swoszowice – X dzielnica Krakowa wysunięta najdalej na południe. W jej skład, poza Swoszowicami, wchodzą również dawne miejscowości: Jugowice, Kosocice, Opatkowice, Rajsko, Soboniowice, Zbydniowice, Wróblowice oraz osiedle Kliny. Swoszowice wzmiankowane zostały po raz pierwszy w 1362 r., a ich losy są nierozerwalnie związane z występującymi tu złożami siarki. Siarkę odkryto tu w 1422 r. i wydobywano w kopalniach od XV w. na podstawie przywileju królewskiego. Szczyt rozwoju górnictwa w Swoszowicach przypadł na czasy zaborów, w latach 60. XIX w. wydobywano tu najwięcej siarki w całym Cesarstwie Austriackim. Stan ten trwał do lat 80. XIX w., kiedy to wydobycie przestało być opłacalne. Pamiątką po dawnej działalności na terenie dzielnicy są hałdy i nazwy poszczególnych ulic. Z okresu zaborów zachował się również fort Swoszowice, część dawnej twierdzy Kraków, pełniący obecnie funkcję muzeum.
Dzisiejsze Swoszowice słyną głównie ze swoich złóż leczniczych wód siarkowych i borowiny. Razem z parkiem zdrojowym czynią one ze Swoszowic jedyne w Polsce, czynne uzdrowisko ulokowane wewnątrz wielkiego miasta. Działa ono od 1811 r., choć pierwsze informacje o leczniczych właściwościach okolicznych wód pochodzą już z XVI w. W 1973 r. Swoszowice, po przyłączeniu do Krakowa, otrzymały status uzdrowiska.