Bronowice

Bronowice – VI Dzielnica Krakowa, w skład której wchodzą m.in. Bronowice Małe, Bronowice Wielkie oraz Mydlniki. Nazwa dzielnicy pochodzi od podkrakowskiej wsi Bronowice Małe, która przez kilka stuleci wchodziła w skład dóbr parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Krakowie, zwanej potocznie Mariacką. Pomimo uwłaszczenia chłopów w połowie XIX w., wieś nadal przynależała do parafii Mariackiej. Pierwsza wzmianka o Bronowicach pochodzi z 1244 r. i znajduje się w dokumencie opata klasztoru w Tyńcu, który, obok Prądnika, wymienia je jako wieś rolniczą. W dokumencie lokacyjnym miejscowości z końca XIII w. pojawia się nazwa ,,Brunowice”, która występowała jeszcze w XVII w. Z Mydlnik, wchodzących obecnie w skład VI Dzielnicy, na polecenie króla Władysława Łokietka poprowadzona została tzw. Młynówka Królewska, mająca na celu dostarczanie wody z rzeki Rudawy do centrum miasta Krakowa przez systemem wodociągów. W latach 60. XX w. Młynówka została w większości zasypana, a następnie w jej otoczeniu powstał park miejski. Przed pierwszą wojną światową Bronowice zostały włączone w skład fortyfikacji Krakowa, natomiast przyłączone do miasta zostały dopiero w 1941 r., w czasie okupacji niemieckiej.

Bronowice zyskały rozgłos za sprawą dramatu Wesele autorstwa Stanisława Wyspiańskiego, którego akcja, skupiona wokół wesela Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną, rozgrywa się w dworku zwanym potocznie ,,Rydlówką”. Pierwowzorami głównych bohaterów utworu były osoby związane z Bronowicami: Lucjan Rydel, jego żona Jadwiga Mikołajczykówna czy też Włodzimierz Tetmajer. Pośród interesujących obiektów znajdujących się na terenie Dzielnicy Bronowice oprócz dworu Rydlów na uwagę zasługują m.in. dworek ,,Tetmajerówka”, pozostałości
XIX-wiecznych fortyfikacji Krakowa, a także kościół św. Antoniego powstały na miejscu dawnego dworu należącego do archiprezbitera kościoła Mariackiego, który z powodu bogatego wyposażenia zwany był także pałacem.