Collegium Maius (HN) – najstarszy zachowany do naszych czasów budynek Uniwersytetu Jagiellońskiego, a co za tym idzie – najstarszy budynek uniwersytecki w Polsce. Uniwersytet Krakowski (obecnie Jagielloński) ufundowany został w 1364 r. przez Kazimierza III Wielkiego; na początku funkcjonował prawdopodobnie na Wawelu. Kiedy Władysław Jagiełło w roku 1400 odnowił podupadającą uczelnię, zgodnie z testamentem swojej zmarłej małżonki – Jadwigi, zakupił od ławnika krakowskiego Piotra Gersdorfa budynek na rogu obecnych ulic św. Anny i Jagiellońskiej. Budynek był stopniowo rozbudowywany, a ostateczny kształt, wraz z otoczonym arkadowymi krużgankami dziedzińcem, przybrał po pożarze, który wybuchł tutaj w 1492 r. Już po II wojnie światowej, gdy utworzono tu Muzeum UJ, budynek gruntownie odnowiono według wizji jego długoletniego dyrektora, prof. Karola Estreichera.
Przez wieki na parterze mieściły się sale wykładowe, natomiast na pierwszym piętrze znajdowały się m.in. biblioteka, skarbiec oraz Izba Wspólna Profesorów. Aż do 1939 r. miała tu swoją siedzibę uniwersytecka Biblioteka Jagiellońska. W budynku mieściły się także mieszkania profesorów. Na ścianie od strony dziedzińca znajduje się zegar zamontowany tu w 2000 r., który w określonych godzinach wygrywa XVI-wieczny utwór Jana z Lublina oraz pieśń Gaudeamus igitur. Ponadto wychodzą z niego figury przedstawiające sześć postaci zasłużonych dla uczelni, m.in. królową Jadwigę, Władysława Jagiełłę oraz Jana z Kęt. Do budynku przylega Ogród Profesorski, w którym na ławce pośród drzew można znaleźć wytchnienie podczas zwiedzania centrum miasta. W Collegium Maius do dzisiaj odbywają się wydarzenia ważne dla społeczności uniwersyteckiej.